آجر به عنوان متداول ترین و پرکاربرد ترین مصالح بنایی در میان مجریان ساختمان مطرح است. به منظور ساختن ساختمان های با دوام باید از آجر و همچنین مصالح ساختمانی با کیفیت استفاده کنیم،

هر چند تولید محصول با کیفیت بر افزایش قیمت آجر لفتون و قیمت آجر سفال تاثیر مستقیم دارد. در مقاله قبلی به تفصیل درباره انواع آجر های مورد استفاده در ساختمان توضیح دادیم. امروز درباره تعدادی از تست های مهمی که برای مشخص کردن کیفیت آجر به کار می روند برای شما مقاله ای آماده کرده ایم.
آزمایش هایی که در برای شما آماده کردیم همگی با همان کیفیتی که در آزمایشگاه انجام میشود در کارگاه های ساختمانی هم قابل اجراست، به جز مورد اول که نیاز به تجهیزات آزمایشگاهی دارد.

۱- آزمایش مقاومت فشاری (COMPRESSIVE STRENGTH TEST) :

این آزمایش برای اندازه گیری مقاوت فشاری آجر انجام می شود. این آزمایش به نام مقاومت در برابر شکنندگی آجر (crushing strength test of bricks) هم شناخته می شود. غالبا ۵ قالب آجر برای انجام آزمایش انتخاب می شوند.

در آزمایشگاه آجرلفتون یا سفال زیر دستگاه (crushing machine) قرار داده میشود تا بشکند و بیشترین فشاری که در آن آجر شروع به ترک برداشتن میکند ثبت میشود. این آزمایش بر روی ۵ آجر دیگر هم انجام میشود و میانگین نتیجه ها به عنوان مقاومت فشاری یا مقاومت در برابر شکنندگی آجر در نظر گرفته می شود.

برای تولید آجر با مقاومت فشاری بالا باید علاوه بر متریال مرغوب از روش های مدرن تولید استفاده شود.
این آزمایش یکی از فاکتور های مهم در کیفیت و قیمت آجر لفتون در اصفهان می باشد.

2- آزمایش میزان جذب آب(WATER ABSORPTION TEST) :

در این آزمایش ابتدا آجر در حالت خشک (W1) وزن میشود، سپس آجررا به مدت ۲۴ ساعت کاملا در آب نگه میدارند و آن را دوباره در حالت خیس (W2) وزن میکنند. اختلاف وزن در دو حالت خشک و خیس میزان آب جذب شده توسط آجر را نشان میدهد. سپس میزان جذب آب به صورت درصد مطابق فرمول زیر محاسبه میشود.
میزان جذب آب % = )] وزن آجر در حالت خیس W2- وزن آجر در حالت خشک W1 [/ وزن آجر در حالت خشک W1 ( * 100
Water absorption (%) = [( W2-W1 ) / W1] * 100

هرچه میزان جذب آب آجر لفتون کمتر باشد ، آجر لفتون با کیفیت تر است. در کل آجری که میزان جذب آب آن کمتر از ۲۰% وزن آن باشد به عنوان آجر مرغوب شناخته می شود.

۳- آزمایش شوره زنی (EFFLORESCENCE TEST) :

این آزمایش به منظور تشخیص وجود مواد قلیایی در آجر انجام می گیرد. ابتدا آجر ها به مدت ۲۴ ساعت کاملا داخل آب گذاشته میشوند، سپس آن ها را از آب خارج کرده رها می کنند تا خشک شوند. بعد از آن که آجر ها کاملا خشک شدند هر آجر برای یافتن نشانه های مواد قلیایی به صورت دقیق بررسی می شود. اگر لایه ای سفید یا خاکستری روی سطح آجر دیده شود به معنای وجود مواد قلیایی در آجر است.

• لایه ای وجود نداشته باشد. صفر
• ۱۰% از سطح آجر کم ( مورد قبول۱۰)
• ۱۰%-۲۵% از سطح آجر متوسط
• ۲۵%-۵۰% از سطح آجر زیاد
• بیش از ۵۰% از سطح آجر بسیار زیاد ( جدی)

شوره زنی آجر فاکتوری است که مهندسین حتما در انتخاب آجر باید در نظر بگیرند. مخصوصا برای آجر لفتون چهار طرف نما و سه طرف نما که خود آجر لفتون به عنوان نمای یاختمان در نظر گرفته می شود. البته شوره زنی در آجر لفتون قرمز بسیار کمتر اتفاق می افتد، و به همین علت آجر لفتون قرمز برای سوله ها و ساختمان هایی که نیاز به نما ندارند بسیار محبوب هستند. هرچند قیمت آجر لفتون قرمز از قیمت آجر لفتون زرد بالا تر است.

۴- آزمایش ضربه (IMPACT TEST) :

در این آزمایش تعدادی از آجر ها از فاصله یک متری از سطح زمین رها می شوند، اگر آجر بشکنند نشان دهنده نداشتن مقاومت در برابر ضربه (impact value) اند و برای کارهای ساختمانی مناسب نیستند. آجر های با کیفیت به هیچ عنوان نباید در این آزمایش بشکنند.

۵- آزمایش تلورانس ابعاد (DIMENSION TOLERANCE TEST) :

20 قالب از آجر ها به صورت رندوم انتخاب می شوند و در یک ردیف کنار هم گذاشته می شوند تا تفاوت آن ها در شکل، اندازه و رنگ نسبت به آجر استاندارد بررسی شود.

۶- آزمایش صدا (SOUNDNESS TEST) :

در این آزمایش دو قالب آجر به صورت تصادفی انتخاب شده و به شدت به هم کوبیده می شوند. اگر صدای این برخورد مانند صدای برخورد فلز باشد و آجر ها نشکنند، آن ها از کیفیت خوبی برخوردارند.

۷- آزمایش سختی (HARDNESS TEST) :

برای فهمیدن سختی آجر، سطح آن را با یک جسم سخت خراش میدهیم. اگر اثری روی سطح آجر باقی نگذاشت آن آجر با کیفیت است.

۸- آزمایش ساختار (STRUCTURE TEST) :

در این آزمایش یک آجر شکسته می شود تا وجود ترک و حفره در داخل آجر بررسی شود. اگر ترک یا حفره وجود داشته باشد آن آجر نامرغوب است. در آجر لفتون قرمز مرغوب به ندرت ترک دیده می شود هر چند در آجر لفتون زرد صادراتی اصفهان نیز این موضوع صادق است .

واما در مورد آجر سفال ، مخصوصا آجر سفال ۲۰*۲۰ و ۲۰* و۴۰ و آجر سفال سقفی که ابعاد بزرگتری دارند عدم وجود ترک در تیغه های جدا کننده حفره های آجر نشان دهنده کیفیت آجر سفال و همچین آجر سفال سقفی است.