به طور کلی میتوان امراض آجر را در نمک هایی که در آن موجود می باشد ،خلاصه کرد و آن را بر حسب اهمیت میتوان به ۲ دسته تقسیم کرد:

• آلوئک
• سفیدک

۱-آلوئک: اگر در مسئله تهیه آجر مقداری سنگ آهک(caco3) وجود داشته باشد و این سنگ آهک همراه خشت وارد کوره شود در اثر حرارت کوره گاز co2 متساعد شده و تبدیل به آهک زنده میشود( cao)در این حالت وقتی این آهک در مجاورت آب قرار گیرد (البته با توجه به ملات و غیره حتما در مجاورت آب قرار خواهد گرفت) آهک بوجود آمده زیاد حجم پیدا میکند و این زیادی حجم موجب از هم پاشیدن آجر میشود و اگر این آجر در نما سازی بکار رود به نما منظره بدی میدهد. برای جلو گیری از این امر اولا در موقع تهیه مصالح آجر دقت نموده که قطعات سنگ آهک وارد مصالح نشود و قبل از تعیین معادن جهت تهیه مصالح آجر نوع آن مصالح آزمایش شود. ثانیا باید قبل از مصرف آجر نمونه هایی از آن را در داخل آب بگذاریم تا اگر اصولا آجر آلوئکی باشد مشخص شود و از بکار بردن آجر الوئکی مخصوصا در نما سازی خودداری شود.

۲-سفیدک ها:سفیدک ها انواع مختلفی دارد مانند سفیدک های کربناتی ،سفیدک های سولفاتی،سفیدک های کلروری،سفیدک های نیتراتی و غیره. اگر اسید های فوق در مصالح تهیه آجر موجود باشد و با خشت به کوره رود و در داخل آجر بماند این نمک ها بعد از اینکه آجر در مجاورت باران قرار گرفت به صورت سفیدک و به اصطلاح عامیانه شوره میزند.این مسئله به این علت روی میدهد که به لحاظ اینکه آب باران در حین سقوط در مجاورت co2موجود در هوا قرار گرفته و با آن ترکیب میشود و تولید اسید کربونیک(H2Co3) می نماید که یک اسید ناپایدار میباشد و اگر این باران روی نما های آجری بریزد و به عمق آن نفوذ پیدا کند املاح ذکر شده به صورت سفیدک روی آجر نما ظاهر میشود که بسیار بد منظره ای است.

برای جلوگیری از آن باید دقت شود املاح ذکر شده در مصالح تهیه آجر موجود نباشد و آجری که به کارگاه میرود مدتی در آب گذاشته شود تا اگر سفیدکی دارد معلوم شود و برای از بین بردن شوره های روی نوار،باید کمی از آن را به عنوان نمونه برداشته و پس از تجزیه شیمیایی معلوم شود که چه نوع نمکی دارد و حلال آن را مشخص کند و آن را با درصد تعیین شده به وسیله ی آزمایشگاه روی دیوار بپاشد تا شوره از بین برود،بدین گونه است که در بارندگی بعد شوره روی دیوار ظاهر نمی شود البته انجام این آزمایش در اغلب کارگاه ها مشکل است روش دیگر آن است که شوره های موجود را پس از خشک کردن با یک برس سیمی و یا یک تکه گونی پاک کنیم و تا چند سال که شوره روی نما ظاهر شود به همین روش با آن مبارزه کرد تا این نمک ها در آجر تمام شده و دیگر سفیدک نزند. روش دیگر آن است که بعد از نصب آجر های نما و پاک کردن شوره روی آجر ها و خشک شدن آنها سطح آجر هارا با روغن جلا یا لاک های شفاف بپوشانیم در این حالت دیگر آجر ها شوره نمیزند .

آجر جوش:در کوره های آجر پزی مخصوصا کوره های چاهی(حلقه ای) که آتش آن قابل کنترل نیست ممکن است به قسمتی از کوره که به آتش نزدیک تر است حرارت بیشتری برسددر نتیجه آجر از مرحله ی خمیری گذشته و ذوب میشود در این مرحله خاک رس روان شده و صاف میگردد. رنگ این گونه آجر ها متمایل به سبز است. خاصیت مکندگی در این آجر ها بسیار کم است و در حدود ۲تا۳درصد است.آجر جوش نسبت به آجر معمولی ترد تر و شکننده تر است و به علت آنکه آب در آن نفوذ نمی کند در مقابل عوامل جوی و اسید های آلی از آجر معمولی مقام تر است به همین دلیل مصرف آن در فرش کف کانال های فضلاب و غیره پیشنهاد میشود ولی بکار بردن این نوع آجر در دیواره های حمال و مخصوصا طاق ضربی به هیچ وجه پیشنهاد نمی شود وزن مخصوص آجر جوش کمی بیشتر از آجر معمولی است و در حدود ۹/۱ گرم بر سانتی متر مکعب است .

در مناطقی که خاک رس وجود ندارد یا بسیار کم است ولی ماسه به حده کمی تهیه میشود مثل سواحل دریا میتوان آجر ماسه آهکی تهیه کرد. آجر ماسه آهکی از مخلوط گرد آهک زنده با ماسه سیلیسی یا ماسه ی سلیکاتی تهیه میگردد. به این صورت که مواد ذکر شده را به نسبت وزنی ۱به۸ تا ۱به۱۲ مخلوط میکنند و سپس روی آن کمی آب اضافه میکند .خمیر ماسه اهک را در غالب فولادی میریزند و آن را تحت فشار ۴۰۰کیلوگرم بر سانتی متر مربع شکل میدهند.آنگاه غالب ها را به مدت ۴تا۸ساعت در استوانه های فولادی ته بسته در محیطی دارای بخار ۱۸۰تا۲۰۰درجه و در فشار ۸تا۱۲اتمسفر قرار میدهند . در وضعیت فوق مخلوط ماسه و آهک به سیلیکات کلسیوم تبدیل میشود محصول بدست امده را به نام آجر ماسه آهکی به بازار عرضه میکنند .

آجر فشاری :این نوع آجر که معمولا در سفت کاری و زیره کاریه ساختمان به کار میروند به روش دستی تهیه میشود .

آجر سفال : این دسته از آجر های رسی از نظر ساخت،شکل و رنک و مشخصات فنی در نهایت دقت تهیه میشود وبسته به شکل آنها در قسمت های مختلف ساختمان به کار میرود به علت جذب کم آب در آجر های سفالی به منظور چسبندگی مناسب با مواد انواع سوراخ دار آنها را مورد استفاده قرار میدهند به علت سطح یکپارچه و یکنواخت آنها برای نمای آجری نوع سفالی پیشنهاد میشود این نوع آجر ها از نظر شکل و اندازه بسیار متنوع است و انواع مختلف آنها برحسب شکل در نقاط مختلف ساختمان بکار میرود. از جمله خواص دیگر آجر های سفالی تو خالی سبکی آنها است که خود باعث بالارفتن سرعت کار میشود.
آجر های قدیمی:این نوع آجر ها در اندازه های بزرگ تر از استاندارد امروز ساخته میشدند علاوه بر اینکه به روش دستی درست میشدند ولی دارای مشخصات عمومی بهتری نسبت به تولیدات امروزی بوده اند. آجر نظامی به ابعاد ۵۰*۵۰*۵ و آجر ختایی به ابعاد ۲۵*۲۵*۵(سانتی متر مکعب) از این گروه است که باتوجه به زخیم بودن دیوار ،سرعت کار را بهبود میبخشیدند.
آجر های لعاب دار: هنر لعاب کاری و استفاده از آجر های لعاب دار در نمای ساختمان به منظور زیبا نمودن آن و افزایش مقاومت در برابر سرما و گرما از قدیم در معماری ایران وجود داشته است. بافت ساخت صیقلی آنها مانع از نفوذ آب به درون آجر میشود به این ترتیب سالیان طولانی در برابر مواد شیمیایی مقاومت میکنند.

زمان لعاب کاری آجر ها معمولا در انتهای مرحله ی خشک کردن است.لعاب کاری سرامیکی به این صورت است که پوششی از یک ترکیب مواد معدنی روی یک یا چند سطح آجر پاشیده میشود،لعاب حل میشود و در یک دمای مشخص در آجر نفوذ میکند پس از پختن،حاصل کار یک پوشش کاملا سیقلی است که رنگ آن بر حسب نوع ترکیب ماده معدنی است. انتخاب مواد اولیه در تولید آجر لعاب دار از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است در صورت عدم انتخاب مناسب لعاب چنانچه ضریب انبساط و انقباض آن با آجر متفاوت باشد سطح لعاب به سرعت ترک میخورد و ظاهر زشتی بوجود می آید.