غیرممکن است بنایی را بسازیم یا بخواهیم تهیه کنیم ولی به ظاهر آن اهمیت ندهیم. از این رو از مصالح گوناگونی برای تزئین و زیبا سازی جلوه ی بنای خود استفاده می کنیم. آجر نما، سنگ، کاشی، چوب، سطوح بتنی و … از جمله مصالح به کار رفته شده برای نما هستند. اگر از آجر نما بخواهید برای نماسازی استفاده کنید پس لازم است با انواع چیدمان آن آشنا باشید. انواع چیدمان آجر نما از گذشته تا کنون با توجه به ابعاد و رنگ آجر و همچنین سلیقه و طراحی معماران، چیدمان های متنوعی مورد استفاده قرار داده شده است که به چند مورد متعارف آن می پردازیم : • چیدمان طرح استاندارد : در این طرح، آجر نماها بصورت استاندارد و در کنار هم بصورت عرضی و با بندکشی قرار می گیرند. • چیدمان طرح کلاسیک : در این طرح، آجر نماها بصورت عرضی و به شیوه ی کلاسیک و با بندکشی کنار یک دیگر قرار می گیرند. این شیوه بسیار سنتی است و از ابتدایی ترین و قدیمی ترین روش هاش آجرچینی می باشد. • چیدمان طرح طولی – عرضی آجر نما : در این روش آجرها بصورت طولی و عرضی کنار یک دیگر قرار می¬گیرند. ممکن است یک بخش یا ستون بصورت عرضی و دیگری بصورت طولی چیده شود، بستگی به سلیقه معمار دارد. • چیدمان طرح زیگزاگ آجر نما : در این طرح آجر نماها بصورت عرضی ولی با زاویه غیر عمودی در کنار هم قرار می گیرند. • چیدمان طرح حصیری یا بادبزنی : در این روش نما را به مربع های کوچک تقسیم کرده و هر مربع را با آجر نما بصورت افقی و عمودی در کنار یک دیگر می چینند. • چیدمان طرح مختلط آجر نما : در این چیدمان آجر نماها در حالت های مختلف طولی و عرضی به شکل مربع ها و مستطیل های متعدد در ابعاد گوناگون کنار یک دیگر قرار می گیرند. شبیه به حالت بادبزنی ولی به شکل امروزی و مدرن.

• چیدمان طرح برون بند آجر نما : در این طرح آجرها بصورت سه بعدی در نما چیده می شوند. بدین صورت که بخشی از آن ها بصورت برجسته بیرون از سطح صاف دیوار است و حالت فرورفتگی و برآمدگی دارد.

• چیدمان طرح لاریز : در این روش آجرها بصورتی در کنار هم قرار می گیرند که حالت پله را به نمایش می گذارند. این طرح از روش¬های آجرچینی قدیمی است که در بناهای مانند مساجد و خانه های قدیمی هنوز هم دیده می شود.

• چیدمان طرح لابند مرتب : در این روش آجرها بصورت یکی در میان کله و راسته چیده می شوند.

• چیدمان طرح قد نما : در این روش آجرها بصورت عمودی و طولی، از پهلو در کنار یک دیگر چیده می شوند.

• چیدمان طرح کله : در این روش آجرها در قسمت عرض بصورت افقی یا عمودی کنار هم چیده می شوند.

نکته حائز اهمیت این است که با توجه به خواسته های مشتریان، آجر نماها با ابعاد و تنوع شکلی (مثلا حتی ۶ ضلعی) به قدری گسترده شده اند که نمی توان همه ی حالت های چیدمان را مورد بحث قرار داد.

اجرای آجر نما در ساختمان

استفاده از آجر برای تزئین دیوارها روشی است که معماران از گذشته های دور تا اکنون از آن بهره می برند وعضو جدایی ناپذیر در فرهنگ نماکاری شده است. امروزه از آجر نماهای نسوز در ابعاد و رنگ های مختلفی استفاده می شود که موجب خلق نماهای متنوع و چشم نواز می گردد. آجر نما، نه فقط برای دیوارهای خارجی ساختمان، بلکه برای دیوارهای داخلی از جمله دیوار شومینه، کنار آساسنور، راه پله و … نیز کاربرد دارد.

در زیر به چند مورد از این روش ها می پردازیم.
• نمای آجری با استفاده از سیمان : این روش از سنتی ترین روش های آجرای نما است. از آن جایی که بسیاری از ساختمان های ساخته شده تراز نیستند، سیمان می تواند نقاط ضعف و عیب ها را بپوشاند و نمای ساختمان را یک دست نشان دهد. نقاط ضعف و قوت این روش این است که ملات سیمان باعث کثیف شدن آجر نما می¬شود، نخاله ساختمانی تولید می شود و همچنین زمان بیشتری نسبت به سایر روش ها دارد. البته برای این روش نیاز به محاسبات دقیق معماری نمی باشد و توسط یک استادکار پیش می رود. خوبی دیگر اجرای نما با سیمان، اتصال محکم نما به بدنه است.

• نمای آجری با استفاده از چسب : در این روش لازم است چسبی هماهنگ با خصوصیات آجر نما مورد استفاده قرار بگیرد. این چسب مانند یک ماده ی الاستیک عمل می کند و باعث دفع شدن ارتعاشات وارده به نما و زیرسازی می شود. در این روش بندکشی آجر نماها بسیار مورد اهمیت است زیرا اگر اشتباهی در این مرحله به وجود بیاید، ممکن است آب به سطح زیر نما نفوذ کند و با یخ زدگی و رطوبت باعث جدا شدن نما از ساختمان شود.

نمای خشک
• اجرای نما بصورت نمای خشک : این روش از روش های امروزی و جدید است که در آن چندین مزیت نسبت به سایر روش ها وجود دارد. در اجرای نمای خشک از هیچ ملاتی استفاده نمی شود و تمامی مراحل با استفاده از قطعات فلزی مانند ریل، پیچ و …. پیش می رود. نمای خشک دارای اجزایی از جمله

عایق حرارتی، اتصالات، چهارچوب نگهدارنده، فضای خالی تهویه و … می باشد. در این روش ابتدا یک عایق حرارتی با چسب به دیوار وصل می شود. سپس یک چهارچوب نگهدارنده یاروی آن قرار داده می شود تا آجر نما با فاصله روی آن نصب گردد. این فضای خالی بین عایق و نما، عایقی دیگر برای ساختمان نحسوب می شود. سرعت پیش رفتن این روش بسیار بالا بوده و نیازی به نیروی متخصص نیست.

هر کدام از روش های مورد بحث دارای ویژگی¬های خاص خود هستند و این معماران و پیمانکاران هستند که با توجه به سلیقه و بودجه مورد نظر، انتخاب می کنند از کدام روش استفاده کنند.

پس از چیدن آجر نماها لازم است که سطح نما را یک پارچه کنیم و شیارهای آن را بپوشانیم. این موقع است که از بند استفاده می کنیم. در برخی از آجر نماها دو بند وجود دارد و در برخی چهار بند، برای دو بند یعنی فقط در قسمت طولی بند وجود دارد و در چهار بند هم در قسمت طولی و هم عرضی بندکشی شده است. بسیار مهم است که بندکشی ضد آب و رطوبت باشد، لذا ملات بندکشی باید از ذرات ریزی تشکیل شده باشد که مانع نفوذ آب و رطوبت به اجزای نما و ساختمان شود. همچنین باید پر مایه باشد و از تراکم کافی برخوردار باشد تا از به وجود آمدن خاصیت جاذبه جلوگیری کند. زیبایی در انجام بندکشی حائز اهمیت است. عمق این بندها باید ۱۵ میلی متر باشد. برای تمیز بودن کار لازم است قبل از شروع بندکشی، محل اجرای آن توسط برس تمیز و مرطوب شود. پس از اجرای بندکشی نیز ملات باید سریعا خشک شود پس عیار ملات ماسه را باید به دقت انتخاب کنید. این مقدار برای بندکشی حدودا ۴۰۰ کیلوگرم در متر مکعب است. در بندکشی های آجر فشاری لازم است از بندکشی هایی استفاده شود که توپر هستند.